Czym jest waluta? Każdy dorosły powinien odpowiedzieć na to pytanie. Mówiąc krótko: waluta to pieniądz obowiązujący w danym obszarze. Walutą krajową jest polski złoty, a wyjeżdżając na zagraniczne wakacje wymieniamy rodzimą złotówkę na walutę obcą w kantorze stacjonarnym lub internetowym, by móc swobodnie realizować transakcje w kraju, do którego się wybieramy. Czy jest jednak coś więcej, co warto wiedzieć o walutach?
Waluta jako środek rozliczeniowy
Obecnie niemal w każdym kraju istnieje waluta podstawowa dzielona na mniejsze jednostki: na 100 lub 1000, rzadziej dzieli się ją inaczej. Można to łatwo zobrazować na przykładzie polskiego złotego: złoty dzieli się na 100 mniejszych jednostek – groszy – zatem 100 groszy to jedna złotówka. Używane są banknoty i monety, czyli bilon; bilonem z reguły dokonujemy mniejszych płatności, zaś banknoty o większej sile nabywczej służą do zawierania transakcji o większej wartości. Oczywiście współcześnie posługujemy się także walutą w formie bezgotówkowej – czyli kartami płatniczymi i kredytowymi; do tej grupy zalicza się także przelewy bankowe. Waluty w postaci bezgotówkowej, „wirtualnej”, oferują także kantory internetowe: wymianę walut online oferuje m.in. Kantor CENT.
Waluta jest środkiem rozliczeniowym i najczęściej z tym określeniem spotykamy się, gdy mowa o wymianie międzynarodowej. Waluta to swoisty miernik wartości i środek, za pomocą którego reguluje się płatności w transakcjach międzynarodowych. Walutą opłacamy należności i zobowiązania. Jednak by jednostka monetarna, emitowana przez władze publiczne konkretnego państwa, mogła być wykorzystywana w obrocie międzynarodowym, musi mieć zdolność do wymiany jej na inną walutę: kurs walutowy określa stosunek wymiany między dwiema walutami.
Jak oznaczane są waluty?
Waluty oznaczane są według ustandaryzowanego kodu przyjętego przez Międzynarodową Organizację normalizacyjną, czyli trzema literami. Co one oznaczają? Dwie pierwsze wskazują na to, w jakim państwie obowiązuje dana waluta, np.
- US[D] – United States,
- GB[P] – Great Britain,
- PL[N] – Poland,
- AU[D] – Australia.
Ostatnia z trzech liter kodu ISO to z reguły tzw. inicjał waluty. N w skrócie PLN dla złotówki oznacza „nowy” (złoty); przed denominacją z roku 1995 kod brzmiał PLZ, gdzie Z oznaczało „złoty”.
Co jeszcze warto wiedzieć o walutach? To, że jej wartość wynika z tego, że jest powszechnie akceptowana. Waluta nie ma wartości samej w sobie bez monety lokacyjnej. I choć większość powszechnie akceptowanych walut dostarczają instytucje publiczne, przede wszystkim banki centralne, to istnieją także waluty prywatne: mowa tu przede wszystkim o kryptowalutach oraz nominałach emitowanych lokalnie.